De bouwopgave in Nederland is enorm, terwijl gebiedsontwikkelingen gemiddeld zeven tot acht jaar duren. Dat moet en kán sneller, vinden we bij Heijmans. Thomas Thunnissen, director Smart City: “Wij geloven dat gebiedsontwikkeling efficiënter kan als je digitale middelen en openbare data op de juiste manier inzet. Daar gaan we op het Chasséveld, midden in Breda, mee aan de slag.” Heijmans pakt hierin een aanvoerdersrol.
Breda wil in 2030 digitalisering op een verantwoorde en passende manier faciliteren, zodat het oplossingen biedt voor grote maatschappelijke opgaven. Heijmans werkt samen met Bredata, onderdeel van de Gemeente Breda, en met software- en dataspecialisten Argaleo, TNO en Tygron aan een unieke pilot rond de gebiedsontwikkeling van het Chasséveld, een binnenstedelijk gebied van ruim 2300 vierkante meter. De slimme inzet van openbare en niet-openbare data staat hierin centraal. Judith van Brussel is manager van Bredata. “We onderzoeken de vraag hoe we digitalisering kunnen inzetten om de kwaliteit van leven op peil te houden, dan wel te vergroten. Heijmans en Gemeente Breda vinden elkaar in onze drive om te innoveren. De herinrichting en bebouwing van het Chasséveld is onze eerste gezamenlijke use case.”
Jeroen Steenbakkers, eigenaar van Argaleo: “Het is een prachtig voorbeeldproject; midden in de stad in een zeer dynamische omgeving. Ik vind het mooi dat de gemeente hiervoor open staat en dit innovatieve project met ons aangaat.”
Snelheid behouden
Heijmans is geen toeschouwer die afwacht tot de problemen rondom gebiedsontwikkeling zijn opgelost. We werken steeds slimmer en zetten graag grote stappen. Thomas: “Gebiedsontwikkeling kan gemakkelijk in de helft van de tijd. Om daar te komen, zullen er nog meer tools ontwikkeld moeten worden. Ook is het belangrijk dat er een standaard komt op de data die aangeleverd wordt en dat het om kwalitatieve data gaat. Daarin gaat de komende jaren de meeste tijd zitten, verwachten wij.”
Thomas schetst het volgende scenario: “Met de juiste digitale tools kunnen we dan binnen enkele minuten alle haalbare scenario’s voor een gebied toetsen. Stuk voor stuk plannen die voldoen aan alle wetten en regels rond bouwen, uitstoot en luchtkwaliteit en aan eisen en wensen rond hoeveelheid groen, parkeerplaatsen en voorzieningen. De beslissers hoeven alleen nog te bepalen wat ze de mooiste oplossing vinden en de juiste procedures te volgen in de weg naar uitvoering.”
Mensenstromen meten en verbeteren fietsstromen
De Gemeente Breda werkt al meerdere jaren samen met Argaleo en TNO, beide organisaties zijn gespecialiseerd in het bouwen van digital twins, oftewel: digitale kopieën van een gebied of stad. Bart Vuijk is senior International Business Development Manager bij TNO en gespecialiseerd in Smart Mobility & Smart Cities. “Met onze tool kunnen overheden op een strategische manier plannen in steden. De Gemeente Breda werkt nu een jaar met ons platform. We gaan steeds meer toe naar voorspellen en kijken daarbij naar complete steden. Want als een bepaald gebied ontwikkeld wordt dan heeft dat invloed op het verkeer en de luchtkwaliteit van een veel groter gebied.”
Krachtige platforms combineren
Doordat alle eisen, wensen en belangrijke variabelen, zoals aantal woningen, hoeveelheid uitstoot, groen en speelvoorzieningen in een digital twin zichtbaar zijn, kunnen beslissers een integrale beleidsafweging maken. Tygron richt zich vooral op het integraal doorrekenen van thema’s als klimaat, biodiversiteit en gezondheid op basis van data. Florian Witsenburg, eigenaar Tygron: “Ons platform kan gekoppeld worden aan andere databronnen zoals die van TNO.” Bart bevestigt: “Inderdaad, in deze pilot zullen we de kracht van onze platforms combineren.”
Ook Argaleo en Tygron vullen elkaar aan. Florian: “Ingenieurs en GIS-specialisten zetten de software in om scenario’s door te rekenen, visualiseren en tegen elkaar af te wegen door te kijken naar de verschillende effecten ervan. Variabelen als aantal verkeersbewegingen, uitvalswegen en recreatieplekken kunnen met een paar simpele muisklikken met elkaar gecombineerd worden.”
Beslissers kunnen dan direct zien wat er gebeurt met de welvaart als ze kiezen voor een speeltuin, een extra woning of een hondenuitlaatstrook. Maar ook: wat er met stoepen en fietspaden gebeurt als de gemiddelde neerslag toeneemt.
Razendsnelle vergelijkingen
Over de voordelen van deze slimme manier van gebiedsontwikkeling zijn alle partijen het eens. Bart: “Je kunt veel sneller en betere integrale afwegingen maken doordat je direct ziet wat bouwen met verkeer, luchtkwaliteit en geluid doet. Bij de ontwikkeling van het Chasséveld kan bijvoorbeeld gekeken worden naar de invloed van de toenemende mobiliteit op de luchtkwaliteit in de wijk en de stad. Daar kunnen wij voorspellingen over doen, waardoor de gemeente er de inrichting van wegen of de maximale snelheid op kan aanpassen.” Ook kunnen verschillende scenario’s worden getest. “Bijvoorbeeld door te variëren met aantal en type woningen. Je ziet direct wat het effect is op onder andere bereikbaarheid, geluid en uitstoot. Het opstellen van dit soort vergelijkingen kostte vroeger maanden, doordat verschillende afdelingen hun eigen rapporten moesten maken. Het kan nu in een minuut.”
Thomas: “Stel je zit in een raadvergadering en er komt een voorstel om een pand te verlagen in verband met schaduwval, dan kun je direct de impact bespreken. Dit in plaats van een nieuwe berekening laten maken en die pas weer kunnen bespreken bij de volgende vergadering. Dit hypothetische voorbeeld geeft aan dat er voldoende ruimte zit om van 8 jaar ontwikkeling naar minimaal de helft terug te gaan.”
Kennisdeling met overheden en (bouw)bedrijven
De resultaten van de pilot worden gedeeld met andere overheden en bedrijven. Thomas: “Ik kan me goed voorstellen dat er nog partijen bijkomen die zich bijvoorbeeld richten op welzijn.”
Judith: “We zien de pilot op het Chasséveld als een open innovatie en een leerproject. Andere bouw- en databedrijven zijn van harte uitgenodigd om aan te haken. En andere gemeenten mogen mee komen kijken. Over een aantal jaar laten we zien waar de grootste kansen liggen om meer efficiency te behalen in gebiedsontwikkeling.”
Neem contact met ons op
